СтIал Сулейман

ЧIехи шаир ва камалэгьли, лезги ва Дагъустандин XX асирдин литературайрин классик СтIал Сулейман 1869-йисуз Куьре округдин Агъа СтIал хуьре дидедиз хьана. Буба амай етимдиз кIелдай мумкинвал хьанач, ам уьмуьрдин эхирдалди савадсуз яз амукьна. Амма тlебиатди ганвай зурба бажарагъди ва зигьинди Сулейманакай машгьур арифдар ва шаир авуна.

СтIал Сулейманан яратмишунар кьве чкадал пай жезва: Октябрдин инкъилабдилай вилик теснифайбур ("Кавхадиз", "Судуяр", "Фекьияр", "Девлетлуяр, чиновникар" ва мсб. ) ва Советрин девирда теснифайбур ("Октябрдин инкъилабдиз", "Рушариз", "Яру Аскер", "Колхозчи паб Инжиханаз", "Большевик я чи вацlун тIвар", "Жегьил шаирриз", "Чи къуват" ва мсб. ). Адан эсерриз, иллаки инкъилабдилай вилик теснифайбуруз, хци сатира хиз я: шаирди вичиз акур гьахъеуз, инсансуз ва ахлакьсуз гьерекатар, амалар ва хесетар негьзава. 

Шаирди пачагь тахтунай гадарун, Советрин власть тестикь хьун шадвилелди кьабулнай ва цIийи девирдин тарифзавай чIалар теснифна. Амма адан рикIелай халкьдин гьукуматдиз ва Коммунистрин партиядиз хайи кимивилерни алатнач - ада, "Тапан коммунистдиз" хьтин, хци чIалар туькIуьрна.

СтIал Сулейман Ленинан ордендиз ва "Дагъустандин халкьдин шаир" тIварцIиз лайихлу хьана. Адан гуьзел эсерар-жавагьирар Дагъустандин халкьарин, урус ва маса цlудралди чlалариз таржума авунва ва кьилди ктабар яз акъатнава. Абур милли мектебра, училищейра, институтра ва университетра чирзава.

С. Сулейманан яратмишунри лезги ва Дагъустандин литератураяр вилик финиз еке таъсир авуна. Абур Гь. Гьажибегова, А. Агъаева, Н. Къапиевади, Гь. Гашарова, Гь. Гьамзатова, Р. Кельбеханова, Ф.Нагъиева ва маса алимри ахтармишна. ЧIехи зари I934-йисалай СССР-дин писателрин союздин член тир.

СтIал Сулейман 1937-йисан 21-ноябрдиз Агъа Стlалдал кечмиш хьана ва гьукуматдин къарардалди Магьачкъалада кучукнава. ЧIехи шаирдин тlвар хайи райондал, Лезги театрдал, Кьасумхуьруьн юкьван школадал, Магьачкъала, Дербент, Киев ва маса шегьеррин куьчейрал, колхозрал, библиотекайрал эцигнава. Магьачкъалада шаирдин сур авай багьда (ам шаирдин тIварцIихъ гала) С. Сулейманаз зурба гуьмбет (ам Дагъустандин халкьдин художник-скульптор Хасбулат Аскар Сарыджади теснифна) эцигнава. Инал гьар йисан 18-майдиз "Сулейманан шииратдин югъ" къейдзава.

Акимов Къ. Х. «Лезги зарияр»

Шиирар