Уьмуьр кlелунралди кьилиз акъудай КАС

Рикlиз чlалах жез канзавач, стхаяр, эсиллагь, канзавач!.. Зи руьгьдин рекьинви, ч1ехи муаллим, тербиядинни чирвилерин рекьяй алим — Гьасанбала Мамедов — гьахъ дуьнядиз  фена кьве варз алатнаватlани, ам кьиникьал чl1алах жез канзавач!.. Ша, чна санал муаллимдин  пудкъанни цlувад йисан уьмуьрдин рекьиз са вил вегьен.

Мамедов Гьасанбала Мегьамедан хва 1947-йисан январдин 30-аз Кц1ар райондин Аваранрин хуьре дидедиз хьана. 1959-йисуз хуьруьн мектеб, 1966-йисуз Шамахидин педтехникум, 1973-йисуз В.И.Ленинан т1варунихъ галай АПИ, 1977-йисуз Москвадин Харусенятрин Университет акьалт1арай Гьасанбалади уьмуьрдин эхирдалди  муаллимвални авуна, к1елни хъувуна. Ада чи райондин Уьзденуба, Аваран, П1ит1ишк1еле хуьрерин мектебра   муаллимвиле к1валахна.

1984-йисуз аспирантурадиз гьахьай Гьасанбала Мамедова къанниц1уд йисалай педагогикадай  философиядин доктор т1вар къачуна. Куьне са фагьум це: сая диссертантри 2-3 йисалай алимвилин т1вар къачурла, чи ватанви ц1удра пуд йисар алатайла ихьтин т1варц1из лайих хьанай. Адан илимдин рекьяй к1валахдин регьбер  педагогикадай философиядин доктор, доцент, республикадин лайих муаллим Э.М.Аббасов,  тема » Азербайжан ч1алан тарсара информацияр чуькьуьникай авай хийир кьилин шарт1 хьиз» тир.

Методист- муаллим Гьасанбала Мегьамедан хва чи республикада  советрин педагогикадин гигантрикай хьайи В.Ф.Шаталован  рехъ кьуна фейи сад лагьай муаллим тир. Адан вишералди илимдин макъалаяр, Чирвилерин Министратдин к1ват1хунухьрал авур докладар вири республикада машгьур тир. К1венк1вечи педагог хьиз Гь.М.Мамедов  эхиримжи  вад йисуз АПИ-дин  Къуба филиалдин муаллимни хьана.

Лезги  музыкыдал  рик1 алай Гьасанбала муаллимди ц1удралди манияр теснифна,  т1вар — ван авай лезги композитор Сейфулла Керимован рецензидалди «Ислягьвилин мани» кьил  ганвай музыкайрин  ктаб чапдай акъудна. Рагьмет хьайидаз са мус ят1ани музыкадин рекьел хкведай 0фикирни авай…

Гь.Мамедов  алакьунар авай са алим хьиз Министратдин к1валахдаррин арадани зурба авторитетдин иеси тир. Зи рик1ел хквезва, алай йисан августдин 30-аз чун Министратдиз фенвай, акур-акурда адан гъил кьаз кеф-гьал хабар кьаз, чпивай гьихьтин куьмек герек я, лугьуз жузазвай. Ам Азербайжан Республикадин Чирвилерин Министратдин лезги ч1алай эксперт тир. Юкьван мектебра чи дидед ч1алай тарсарганрин, програмрин ва тестерин туьк1уьрунай ва чап авунай тек са специалист тир. Гьасанбала муаллимди  субутнавай хьи, аялдиз сифте дидед ч1ал чирун, гуьгъуьнай маса ч1аларал эляйч1ун важиб месэла я. Ада фад- фад  К.Ушинскиди дидед ч1алаз ганвай къиметдикай гафар мецел гъидай: «Аялдиз  дидед ч1ал чир тавуна маса ч1ал чирун — им адаз к1вачи экъвез чир тавуна балк1андал  акьадруниз барабар я!»

Гьасанбала муаллимди вичин уьмуьрдин  эхиримжи пуд йис Азербайжандавай лезги аялар патал  5-синифдин тарсарган арадал гъуниз серфна. Гьа тарсаргандин авторар тир чна йиф — югъ талгьана к1валахзавай, Гьасанбала муаллимдин  мурад  5- синифар патал  ругуд тарсарган (Дагъустандин мектебра авай лезги ч1алан ва эдебиятдин, Азербайжандин мектебравай  азербайжан ч1ал ва эдебият, Азербайжандин мектебравай урус ч1ал ва эдебият ) интеграция авуна, вични гьам электрон, гьамни ади къайдадин тарсарган гьазурин тир. Чаз канзавай хьи, лезги ч1аланни эдебиятдин терминар арадал гъана, сифте яз гьа и тарсаргандик кутун.

«Атана  ажал — ганач мажал!»-лагьай бубайрин гафар авайбур тир кьван вич!…

Чна тарсарган акьалт1арна, амма чапханадив вугуз агакьнач. И к1валах чна алимдин хва Элишефадин хиве кутунва.

Гь.М.Мамедов  бахтуни тагъидай кас тир, ада гьикьван зегьмет къачурт1ани, гьикьван хъсанвал авурт1ани, хийир авачир. Аваран хуьруькай, Кц1арикай кхьенвай ктабра вичин т1вар авачиз акурла, са бязи ксари Фейсбукдин чинра вичел нагьахъдай вегьинар к1елайла, Гьасанбала муаллимдай «пад акъатдай»…

Гь.Мамедован уьмуьрдин юлдаш Эсмер ханум  чи халкьдин вик1егь рушарикай сад тир: манидар Физамеддин Куругълиеван  руш Эсмера  Кц1арин радиода дикторди, журналистди хьиз, са муаллимди хьиз еке зегьмет ч1угунай. Июлдин вацра паб рагьметдиз финихъди  Гьасанбала муаллим депрессиядиз аватнай…гьа ик1 ам вични гъахъ дуьнядиз фена.

Ваз Аллагьди рагьметрай, Гьасанбала муаллим! Вуна гъиле кьур к1валахар чи пакамандин рухвайри кьилиз акъудунал чун ч1алах я!

Вакъиф МУЬШКУЬРВИ
АЛАМ журнал