Заз ватандин руг авай рехъ масан я

Шагьмардан Агъакишиев 1961-йисуз Хачмаз райондин Лечет хуьре муаллимдин хизанда дидедиз хьана. Математикадин муаллим тир ада алай вахтунда Хануба хуьруьн юкьван мектебдин директорвиле кIвалахзава. Шиирар 1988-йисалай кхьизва. Абур Азербайжандин ва Дагъустандин газетрани журналра чап хьанва. Вичихъ шаирвилин теб авай Ш.Агъакишиеван вокал музыкадални рикI ала. Адан гъилерин зегьметдалди арадиз атанвай багъ лагьайтIа, экзотикадин набататралди сейли я.

Кьакьанвал

КичIе ятIан кьакьанрилай килигиз,
Зун ивиди гьа кьакьанрихъ ялзава.
Ргар тандал дагъдин шагьвар илигиз,
Ивиди зи рикIихъ галаз къалзава.

Эверзава заз кьакьанриз лекьери,
Руьгь кьакьанра азадвилихъ къекъвезва.
Эверзава гел квахьнавай рекьери,
Зи хиялар Шагьдин кукIвал элкъвезва.

Гьар кьакьандаз сув лугьудач лекьери,
Кьакьанвилиз Муьшкуьр хьтин яр герек.
Гьар кьакьандаз лув хгудач лекьери,
Кьакьанвилиз Шагьвар хьтин гар герек.

Рагъ ксузва сув кьакьанрин пелерал,
Алахьна физ кьакьанрилай ялав, нур,
Авахьзава зи гьижрандин хирерал.
Кьакьанвили гъизва Чилиз хуш абур.

Ватандин рекьер

Заз Ватандин руг авай рехъ масан я,
КьецIил кIвачер акьадамаз накьвада,
Заз чир жезва зун и чилин инсан я,
И руквада рикIиз паквал аквада.

Нисин чIавуз авахьдамаз цавай цIай,
Хипен ниси, хьран фуни акъудна,
Ацукьда зун таран кIаник мукьув гвай,
Вил рекьеваз, залан хиял къакъудна.

И рекьерин "ирид кIаник" бубайрин,
Ивидалди йигар хьанвай цIай гала.
И рекьерин "ирид винел" рухвайрин
Женг чIугуниз эвер гузвай "гьай" ала.

И рекьери йифериз пак экв гузва,
Вичин багъри яргъа авай дидейрин.
И рекьери рикIериз пак рехъ гузва,
КIани гада вилив хуьзвай бикейрин.

Кас гьуьлелай кьакьан Шагьдин синерал
Яхъ фида зун и рекьерай, галатдач.
Аран патай лекь элкъвезвай винерал
Пакаман Рагъ тухуда за, йиф тадач.

Сифте муьгьуббат

Чубарукди муг авунвай
АскIан чIере кIвал амани?
Сувагъ чухваз руг хъувунвай
ТIварар кхьей цал амани?

РикIел хкваш Самур дере,
Чи къугъунар Каспид кьере,
Серин хьайла няни бере,
За ваз гайи шал амани?

Алаха яд мурк хьиз къайи,
Зи рикIел на ашкъид кайи.
АтIана ваз майва гайи
А мерейрин вал амани?

Ви хъуьруьнар вуч масан тир!?
Ви экъуьнар, руш, хъсан тир!
Зи теменрин виш лишан тир
ПIузард кIаник хал амани?

Вун гарувай жузуна за,
Марфадивай жузуна за,
Дурнайривай жузуна за,
Захъ къвекъведай гьал амани?

Шагьмардан къе тамарзу я,
Сефил руьгьдиз вун рузу я,
Такьат амач, чанни зур я
Хъуьредай чин зал амани?

Гатун марф

Гатун цIиг я, няни бере къвазва марф,
Таран кIаник ярдихъ галаз тек я зун.
РикI секин я, чи мецерал къвезвач гаф,
ТIебиатди са суьгьуьрда тунва чун.

Каспидилай къарагъайла серин гар,
Пешерилай аватзава стIалар.
Гьар сад са Рагъ жезва чкIиз агъзур зар
Ярдин чинал марфадикай хтарар.

Лугьузва чаз къе марфади манияр,
Чи рикIерин секинвилиз зил кьуна.
Мегъуьн тарак агалтнава кIани яр
Зи вилерин цIай­-ялавра вил туна.

Яваш­-яваш атIузва марф, са мах тваз
Хурушумдин мичI гьатнавай чуьллера.
Ингье, са гъед хъуьрезва чаз дамах гваз,
Чи муьгьуьббат сейли ийиз эллера.

Куьлуьз­-куьлуьз камар вегьиз хъфизва,
Зи рикIин пад, зи вилин хад ­ масанди.
Гатун марфад стIал­-стIал кхьизва
ЦIийи цIар чи кIанивилин дастандин!

КIАНИДИ

Шумуд шиир кхьиз чIурна, хаз ахварин ширинвал,
Зи цIарара ви иервал вири гьакьнач, кIаниди.
Тваз хьанач хьи и цIарара ви вилерин деринвал,
Рагьни гьакьна, Варзни гьакьна, тек вун гьакьнач, кIаниди.

Кхьена за муьгьуьббатдин цIаярикай датIана,
Кхьена за цуькверикай зар нехишар атIана,
Кхьена за кIанивилин гьар са легьзе кьатIана,
Дердер гьакьна, гъамни гьакьна, тек вун гьакьнач, кIаниди.

Ви темендин верцIивал жеч виртIедивай туьхуьриз,
Акъудна за рикIин къеняй цIалцIам гафар шуьткьуьриз,
ЦIарарикай мармардин тан кIан хьайтIани туькIуьриз,
Шекер гьакьна, виртни гьакьна, тек вун гьакьнач, кIаниди.

Акьахна за Шагьдин синел эверайтIа, гьай гудан?
Ви багъдавай няметрикай минетайтIа, пай гудан?
Ашкъидикай, ви гуьгъуьна зун зверайтIа, цIай гудан?
Зи рекьера дуьнья гьакьна, тек вун гьакьнач, кIаниди.

Шагьмардан я къекъвезвайди фикир, хиял кьакьанра,
Къвана марфар, селлер хьана аскIанра,
Уьмуьр фена хабар квачиз "яманрани" "хъсанра",
Зи бахтуна вири гьакьна, тек вун гьакьнач, кIаниди.

Мус къведа вун?

Заз КцIара акур гуьзел, лагь Муьшкуьрдиз мус къведа вун?
Муьгьуьббатдин гаф гъиз мецел, зи уьмуьрдиз мус къведа вун?!
Муьшкуьрд чилел алай цуьквер гуьрчегбур я, чизва элдиз,
Чи чуьллериз дагъдин шагьвар, ви атир гъиз мус къведа вун?!
Вун такурла тIебиатдал кьве ранг жеда: лацу, чIулав,
Зи дердиниз ирид дарман ­ хважамжам хьиз мус къведа вун?!
Вун рагъ ятIа зун варз яни, ­ сад акIайла сад экъечIиз?
Санал кIанда цIукни ялав, гум галачиз, мус къведа вун?!
Шагьмарданаз дустар гзаф, душманарни туш авачиз, ­
Пехил рикIер, хаин мецер барбатI ийиз мус къведа вун?!

"САМУР" газет