Уьмуьр аваз, ЧIал хьайиди

А да гьеле 2002-йисуз басма хьайи ктабрикай садал "Зун галачиз..." тIвар эцигнавай:
Зун галачиз зи шиирар кIелдайди,
Зун амачиз рикIел хкиз шелдайди,
Чан аламаз лугьузва: квез суваб хьуй,
Гьар са цIар квез мелгьем хьуй, шараб хьуй.
Ада яргъи, мана авай, алай аямдин интеллигентар патал чешне жедай хьтин са уьмуьр гьална. Вичелай кьулухъ вишералди авазар, манияр, шиирар, драмаяр, хъсан веледар, рикI ачухардай, атIугъай чинризни кваз хъвер гъидай ихтилатар, лугьунар туна, Сариханумдин, Чимназ вахан, Байраман, Дуриядин, Забитан, Алирзадин... кьилив фена Асеф Мегьман.

1930-йисуз КцIар райондин ЭчIехуьре муаллимдин хизанда дидедиз хьайи Асеф Мегьманан хва Абдуллаеваз кьисметди аял берейрилай четин имтигьанар гьазурнавай. Ам 7 яшинда аваз-1937-йисан августдиз буба Мегьман Абдуллаев "халкьдин душман" лугьур чIулав тIамгъа эцигна кьуна.
Аял чIаварин четинвилер, бубадик цIигелвал, арандинни-дагъдин рекьера фейи дяведин мишекъат йисар-ибур вири жегьил Асеф Мегьманан яратмишунра кьетIен чка кьур темаяр хьана. "Сифте мани вакай хьана, диде зи"-лагьана дидедиз, "ТIвар алачир сур" кьил гана бубадиз, "Йифер" тIвар алаз вахаз кьилди эсерар бахш авур шаир-композиторди а йисара сенгерра, гунагь авачиз Сибирдин тамара чанар гайи чи бубайрин, етимар хвена абур алимвилин, шаирвилин дережайриз акъудай дидейрин, чпин бахтуник далу элкъуьрна уьмуьр гъвечIи стхайриз бахш авур чIехи вахарин такабур къаматар, образар яратмишна.
Асеф Мегьман! Ада бубадин тIварни вичин тIварцик гилитI хъувуна ихьтин тахаллусдив лезги музыкада, поэзияда ва драматургияда кьетIен гел туна, гьакIни бубадин пак мурадар кьилиз акъудна.
Дагъустандин Халкьдин артист, Дагъустандин Искусствойрин лайихлу деятел Асеф Мегьман цIудралди ктабрин, кьве вишев агакьна музыкайрин, "Зи Седеф", "Шуршурали", "Харубегни ЦIарубег" музкомедийрин, "Къванцин сандух" драмадин автор я.
Дагъустанда ва Азербайжанда ам парани-пара композитор, халкьди вичинди хьиз кьабулнавай "Диде", "Яр атанач", "Марал", "Дилара", "ЧIулав вилер", "Ахвар", "Синярина", "Чан къари" ва маса манийрин автор хьиз машгьур я. Лезгийрин са шумуд несил и авазар япара аваз чIехи хьана ва халкьди къениндалди абурук гьевесдалди яб акалзава.
Чи халкьдин, адан културадин вилик Асеф Мегьмана мад са зурба миссия кьилиз акъудна: яргъал йисара-1960-йисалай пенсиядиз экъечIдалди пара жавабдарвилелди, виждандив Дагъустандин Радиокомитетдин лезги редакцияда музыкадин редакторвиле кIвалахна, чи музыка вилик тухунин, ам халкьдин арада теблигъ авунин, цIийи, жегьил талантар винел акъудунин кардик къуьн кутуна.
Асеф Мегьман саки са кIвач Кьулан вацIун эрчIи, муькуьдини чапла патан кьере эцигнавай зурба Дев тир. Йисан зур Дагъустанда, зурни Азербайжанда-ЭчIехуьре, Яламада, КцIара, Бакуда... акъуддай. Чи халкь часпарралди чара авуни адан рикI гзаф тIарнавайтIани, ам Азербайжанда авай вичин багърийрин са межлисдикайни кумукьдачир.
Са шумуд йикъалай КцIарин Културадин Дворецда вичин яратмишунра дуствал теблигъ авур, “Азербайжан зи вилер ятIа, а вилерин нур я Дагъустан”-лагьай композитор, шаир, драматургдин 85-йисан юбилей кьиле фена канзавайди тир. Анжах кьисметди мажал ганач. Вичи лагьайвал:
Дуст-танишриз чида Асеф,
кар алакьдай инсан яз,
ГьакI ятIани, ам вягьтедай
фин тийирди ажал я...
Аллагьди рагьметрай, ви сур женнет хьурай, устад!

“КцIар” газет