Марсел Ислеманан хва Ризаев (Марсел Испикви) 1984-йисан 29-апрелдиз СтIал Сулейманан райондин ЦIийи Испикрин хуьре дидедиз хьанва. Гьеле хуьруьн мектебда кIелзавай аял вахтарилай эгечIна Марсел Ризаева вич хайи чIалал, литературадал, тарихдал, медениятдал рикI алайди яз чирна. Гьа икI, 6-классда ада сифтегьан «Марф» шиир кхьена, 9-классдилай адан шиирар «Лезги газетдиз», гуьгъуьнлайни «Самур» журналдиз акъатиз хьана.
Университетда кIелдай йисар жегьил шаирдин туькIуьрунарин рекье мадни бегьер гъайибур хьана; кIелунин сифтегьан йисарилай кьил кутуна Марсел Ризаев Дагъустандин газетринни журналрин карханайрихъ галаз сих алакъайра хьана, интеллигенциядихъ галаз мукьувай таниш хьана. Алай вахтунда Марсел Ризаева Испикрин хуьруьн мектебда лезги чIаланни литературадин тарсар гузва, “Хважамжам” тIвар алай литературадин кружокдин регьберни я. Райондин телевиденида (КТВ) лезги халкьдин медениятдиз, эдебиятдиз, тарихдиз талукьарна лезги чIалалди вич автор яз «Ачух суьгьбет» тIвар алай телегунугни арадал гъизва.
Эйваз Гуьлалийрин
Марф
Къукърумдин ван гьатна секин япара,
Цавун кьуд пад чIулав хьана циферив.
Тамам йиф тир, халкьар авай ахвара,
ЦIайлапанди кудна ахвар гъилерив.
ЭкIяй хьанвай чилел алай пурпу руг,
Баябан тир цихъ къаних яз куьчейра.
Циферивай, цава кьунвай яд хурук,
Хьанач эхиз, къурна ириз гуьнейра.
Садлагьана цавун аршдай тIвалар хьиз,
Ириз-ириз гур стIалар аватна.
Тик дагъларай цIуьзвай кьакьан кьвалар хьиз,
Цихъ къаних тир чилелай руг алатна.
Марф хура тур цIайлапандин эквери
МичIи йифни девран йикъав агудна.
Яд фейивал амукьай шак гелери
Чилеравай кьар-палчухар акъудна.
Марф! Вуч гужлу я вахъ авай а къуватар?
Вун дуьнядал хийирни я, зиянни.
Вахъ гьуьжет яз авач халкьдихъ такьатар,
Заз сир туш, канни я вун, таканни!
Лезги чIал
Дидед чIал, - вун дидени я, ватанни,
Муг авуна уьмуьр физвай маканни.
Ви тарихдиз, гележегдиз зи чанни
Багъишда за мулдин цуьк хьиз канидаз.
Зи халкь,зи чIал са чIавузни ажуз туш,
Намус-гъейрат девлетдихъни къачуз туш.
Зи лезги чIал, - дидед чIал заз ялгъуз туш,
Къадим тарих вахъ амай кьван, лезги чIал!
Зун лезги я, дидед чIалан векил я,
ЧIалал зегьмет чIугвазвайди кьве вил я.
Лезги чIалахъ пехил ксар сефил я,
Сергьят авач ви девлетриз, лезги чIал!
Диде, гьуьрмет, берекат ва лезги чIал, -
Мектебда чаз гайи тарсар ибур тир.
Диде хьиз заз кан хьанай зи лезги чIал,
Къаст эцигнай чирда лугьуз адан сир.
Зун я векил дидед чIалан илимдай
Жуван уьмуьр, акьул чIалаз багъишай.
Зи лезги чIал багьа я заз виридалай,
Илим, тарих, - вири я вун, лезги чIал!
Зул
Акъатна гад, чими ракъар багъишай,
Йисан вахтар тIебиатдин суьрет я.
Акваз-такваз дагъдин къамат дегишай,
Къайи шагьвар, яд-къарасу - девлет я.
Алукьна зул – къизилдин ранг лишан тир,
Таму, тара дегишарна либасни.
Кьезил шагьвар, чуьлда авай хупI атир,
Пеш гадариз кьулухъ тушир са тазни.
Чуьлда цанвай никIер хуьруьн колхозди, -
Гатун зегьмет, - кIватIна вири куьмекдив.
Вахтар хьанва никIер, багълар, салазни
Перер ягъиз, гъарар гудай гьуьрметдив.
Гагь чигеди, гагь марфади арабир
Дамахдивди рагъ цифедив кIевирда.
Накь чим гайи хъуьтуьл гьава, адан сир
Къе къуза яз яйлах тирвал къекъуьрда.
Са вахтара дагъдин кьиляй – цаварай,
Гьалтда лацу дурнаяр са цIар хьана.
Зулун мекьи гьавади хупI ахварай
Авудна чеб рекье тунвай тIар хьана.
Зулун йикъар – чуьлдин гуьзел акунар,
Сад-садалай аквадачни гуьрчег яз!
Яд кужумна кьеженвай пеш – ви гьунар,
Перишандиз аквада вун керчек яз.
Добавить комментарий