ЧIехи алим ва шаир Алкьвадар Гьасан 1834-йисуз Авар округдин Балакани хуьре дидедиз хьана. Ина адан буба Алкьвадар Абдуллагь-эфенди, Куьредай вичин муаллим Ярагъ Мегьамедахъ галаз атана, яшамиш жезвай. ТIебии алакьунар авай Гьасана Алкьвадрал вичин бубадин, Ахцегьа Мирзе Али-эфендидин ва Вини Ярагъдал Исмаил-эфенди халудин медресайра кIелна, диндин ва тIебии илимар, араб, фарс ва туьрк чIалар чирна. Бажарагълу алим хьиз, Алкьвадар Гьасан шаирни тир, ада вичиз Мамнун (рикI чIехиди ва намуслуди) тIвар хкяна. Гьасана-Мамнуна вичин эсерар лезги, араб, туьрк ва азербайжан чIаларал теснифна. Адан пуд ктаб XX асирдин сифте йисара басмадай акъатна: "Асари Дагъустан" (1903), "Жараб ал-Мамнун" (1912) ва "Диван ал-Мамнун" (1913). Илимдин ва эдебиятдин эсерри А. Гьасан-эфенди Лезгистанда, Дагъустанда, Азербажанда, Туьркияда, Урусатда ва маса уьлквейрани машгьур авуна. А.Гьасанан эдебиятдин эсерар мукьва-кьилийриз ва дустариз кхьенвай шиирар-чарар ("Абу-Муслимаз кагъаз", "Дустуниз" ва мсб. ), уьмуьрдикай теснифнавай чIалар ("1896-йисан дуьньядин гьаларикай къасида", "1877-йисуз дустагъ авурла" ва мсб.), ясдин чIалар ("Бубадиз", "Паб Салигьат кьейила" ва мсб.) я. Абур дерин мана-метлебдив ва гьиссерив аид хьанва, устаддаказ яратмишнава. А. Гьасан-эфенди 1910-йисуз кечмиш хьана, ам Алкьвадрин сурара кучуднава. Алкьвадар Гьасана Дагъустандин тарихда ва эдебиятда дерин гелер туна, илим, эдебият ва меденият вилик финиз таъсирна.
Акимов Къ. Х. «Лезги зарияр»
Добавить комментарий