Тарихдиз хъфей 2011-йисуз Интернетдин алемда лезги халкь патал маналу, лишанлу вакъиаяр тlимил хьанач. Чи халкьдин ватанперес векилри Интернетдин алемда ийизвай, авунвай гьерекатрикай, лайихлу кlвалахрикай гьар са лезгидиз чир хьун пис кар туш.
Лезги халкьдин медениятдиз, тарихдиз, эдебиятдиз талукь марагълу ва менфятлу цlийи сайтар, проектар пара пайда хьун дамахиз жедай кар я. Татарстанда кlелзавай лезги студентри Интернетда лезги онлайн-радио арадиз гъайидакай чна «Лезги газетдани» раижнай. Ингье къенин юкъуз онлайн-радиодин кlвалах гуьнгуьна гьатнава. Ам арадиз гъайи Руслан Гьарунвиди кагьулвал тавуна, гьевесдивди кlвалахзава. Кьилди лагьайтlа, радиода лезгидалди «Алпанрин макьамар», «Халкьдин манияр», «Жуванбур нон стоп», «Лезгинкадин бере», «Спорт Стайл», «Хабарар», «Эфирдин мугьман» ва «Заказрин стол» передачаяр тайин программада аваз кьиле физва. Гзафбуру ашкъидивди гуьзетзавай «Эфирдин мугьман» передача фикир желбдайди я. И передачада чи халкьдин баркаллу векилрихъ, интеллигентрихъ галаз суьгьбетар кьиле физва. Суалар виликамаз форумрин иштиракчийрини гузва. Икl, передача кьиле тухузвай Руслан Гьарунвиди суьгьбечидин вилик эцигзавай суалриз суьгьбетчийри марагълу ва гьакъикъи жавабар гузва. Гьелелиг радиодай общественный деятель Шагьлар Санаевахъ, спордин рекьяй дуьньядин чемпион Алим Селимовахъ, зари ва алим Фейзудин Нагъиевахъ ва масабурухъ галаз кьиле фейи важиблу суьгьбетрихъ чна яб акалнава. Са шакни алачиз, Руслана 2011-йисан 1-февралдилай кардик кутур лезги онлайн-радио къенин юкъуз тебрикуниз лайихлу вакъиадиз элкъвенва.
«Одноклассники.ру» сайтдани лезгийрин дестеяр, форумар хейлин хьанва. Инал чпин кьетlенвилералди тафаватлу жезвайбурукай куьруь къейдер авунни кутугнава. Абур «Зи лезги халкь», «Лезги литература», «Лезгияр» ва маса дестеяр я. Мурсалова Шанисиба тешкилнавай «Зи лезги халкь» дестедин форумдани метлеблу, важиблу интервьюяр кьиле физва. И форумдин иштиракчийриз профессор Ярали Яралиеваз, шаирар тир Фейзудин Нагъиевазни Арбен Къардашаз, манидар Камилла Мамедовадиз, «Лезги газетдин» кьилин редактор Агъариза Саидоваз, жегьил шаир ва журналист Мегьамед Ибрагьимоваз, машгьур спортсменар тир Аскер Жабароваз, Нажмудин Хуршидоваз ва мадни хейлинбуруз суалар гудай мумкинвал хьана. Форумдин сергьятра авай «Итижлу cуьгьбетчияр» тlвар ганвай махсус темада метлеблу интервьюяр кьиле фин адетдиз элкъвенва. Ихьтин cуьгьбетар себеб яз, жегьилриз чи халкьдикай чир хьана кlани делилар чир жезва. Ингье форумда нубатдин интервью и йикъара РАН-дин Философиядин институтдин директор, академик Абдусалам Абдулкеримович Гьуьсейновахъ галаз кьиле фидайдакай виликамаз малумарнава. Уьнуьгъви Анара кьил кутунвай «Лезгияр» дестеда эдебиятдиз, медениятдиз, сиясатдиз талукь веревирдер фикир желбдай саягъда датlана кьиле физва. Гьелелиг агъзурдав кьван форумчияр желб хьанвай «Лезги литература» тlвар алай дестедин форумда жезвай ихтилатар, веревирдер анжах лезги чlалал хьунини форум кьетlенарзава.
Вич яшамиш жезвай чкадилай аслу тушиз, гьар са лезгидивай анжах хайи чlалалди итижлу информацияр кlелиз жедайвал, хайи чlалакайни литературадикай малуматар, куьгьне девирдилай гатlумна алай аямдин цlийи шаиррикайни писателрикай къейдер, абурун эсерар раижунин, хайи халкьдин чlал, литература вилик тухунин мураддалди «Лезги чlал ва литература» (www.lezgichal.ru) сайт туькlуьрнавайди ва «фейсбук», «одноклассники» социальный сайтра «Лезги литература» форумрик кьил кутунвайди Кцlар райондин Къалажухрин хуьряй тир Орхан Мирзалиев я. Хайи чlалазни эдебиятдиз талукь тир «Лезги чlал ва литература» сайтдиз анжах лезги чlалал кхьенвай материалар акъудзава. Сайтдин кьетlенвални метлеблувал адан кьилери успатзава. Ингье сайтдиз хас кьилер: «Лезги чlал», «Зарияр», «Шиирар», «Макъалаяр», «Мезелияр», «Эпос Шарвили», «Имуча-муча», «Келимаяр», «Улубар», «Лезги хуьрер», «Мисалар», «Махар», «Лезги тlварар» ва масабур.
Урусдалди малуматар, вахт-вахтунда хабарар махлукьатдиз раижзавай лезгийрин сайтарни хейлин ава. Мисал яз, датlана лезги хабарар гузвай «ЛезгиЯр» тlвар алай сайт фикирдиз гъайитlа жеда.
Шаир Майрудин Бабаханован «Лезги ким» сайтни хийирлуди я. Инай гьар садаз масанрай гьат тийир информацияр жагъида. Сайтдин макьсад лезгийрин культурадихъ, тарихдихъ ва литературадихъ галаз танишарун я.
Бакуда акъатзавай «Самур» газетдин кьилин редактор, тlвар-ван авай шаир ва журналист Седакъет Керимовади туькlуьрнавай «Жуванбур» тlвар алай сайтни герекди, менфятлуди я. «Жуванбур» сайтдай шаирди вичи теснифна устадвилелди кlелнавай аудио шииррихъ яб акалзавайди гьейран жеда. Гьакlни, заридин www.sedagetkerimova.com сайтдай виридавай гьам гьикаятдихъ, гьамни шииратдихъ галаз таниш жедай мумкинвал ава.
Интернетдин лезги форумрай аквазвайвал, милли адетрикай, тарихдикай, медениятдикай, эдебиятдикай малуматрин, чирвилерин игьтияж авай жегьилар югъ-къандавай пара жезва. Игьтияж авайвиляй, мумкинвал авай, алакьзавай ксари цlийи-цlийи хийирлу сайтар кардик кутазва.
Куругъли ФЕРЗАЛИЕВ,
www.lezgichal.ru сайтдин корр.
Добавить комментарий