Вагьши гьайванрихъ калтугзавай, чуьллерайни дагъларай катзавай зирек гада акуна са чубандиз. И чубандин тIвар БарцIил тир кьван. И чубанди эверда зирек гададиз вичин кьилив ва лугьуда:
— Я чан хва, заз вун и дагъларани чуьллера акваз им са шумуд югъ я. Санал вун валан кIане ксузва, муькуьнал — тарцин пуна. Им гьи гьал я вал алайди? Я ви тандал партал «дач, я ви руфуна фу авач. Вун нин хва я, вин хва. туш? Вахъ кIвал-югъ авайди яни, тахьайтIа, тушни?
—КIвал-югъ вуч затI я, халу? Партал вуч затI я?—суалар гана аялди.
Чубанди фикирна: «И аял я дилиди я, я кимиди. Им икIа терхеба рахазва. КIвал-югъ вуч ятIа чизвач... Партал вуч ятIа чизвач... Вични кьецIила ава».
— Я чан хва, атIа алатна физвай хипер элкъуьра, минет хьуй!— лагьана чубанди.
Чубандиз и зирек аял ахтармишиз кIанзавай.
— Исятда,— лагьана гадади. Ада акI гьерекатна хьи, са декьикьани алатнач, суьруь санал кIватI хъувуна, гьатта адахъ суьруь хуьзвай къанба кицIерни агакьнач.
Чубандиз акуна хьи, и гада ахмакь туш, ина са кар, са аламат ава. Ада гададиз лагьана:
— Я хва, ваз кIвал-югъ вуч ятIа чизвач ман?
— Ваъ, халу,— мягьтелвилелди вилер экъисна гадади.
— КIвал-югъ — им вун ацукьиз, ксуз, къарагъзавай чка я.
— АкI яз хьайила, вири чуьл кIвални югъ тушни мегер?
— Гьамиша чуьлда жеч хьи, я хва. Чуьлдал марфар къвада, чуьлдал живер къвада, чуьлда гарни, къайни тIурфан жеда.
Ахпа вучда? Чун цаварал алай чIехи гъуцариз муьтIуьгъбур я, чун кIвачерик квай диде-чилин балаяр я. ГьакI хьайила, чна чун тIебиатди халкьнавайвал кьиле тухвана кIанзава. Гада хияллу хьана.
— Вахъ тIварни авачни, я хва?
— ТIвар вуч я, халу?
Чубандиз гила якъин чир хьана хьи, и аял садандини туш. Им сада гадарнава, я са вучиз ятIани садавай квахьнава. Белки и патарай яна физвай девейрин карвандихъай галат-на, алукьнавай са савдагардин аял ятIа? АкI яз хьайила, бес им кьецIила вучиз ава? Идахъ тIвар вучиз авач? Вични икьван зирек аял я...
Чубанди лагьана:
— Я вахъ тIвар авач, я кIвал-югъ, я ди-де-буба. Эхиримжиди гзаф важиблу я. Диде-буба галачиз, уьмуьр кьиле тухуз четин я, зи хва. За вавай гзаф тIалабзава: ша вун зи хва хьухь! Зи къарини шад жеда, зунни. Чахъ вун хьтин аяларни авайди туш. Ваз диде-буба-ни жеда. Рази яни?
Гадади лагьана:
— Эгер ваз зун ви хвавиляз атана кIанза-ватIа, за ви вилик са шартI эцигда.
— Лагь, зй хва, ви шартI, за яб гузва.
— Зи тIуьн гъвечIиди туш, вучиз лагьай-тIа зи кIвачериз, гъилериз, вири бедендиз зурба къуват къвезва, за ам гьиссзава. Вуна заз чIехи тIуьн гана кIанда!
Акваз-акваз чубан БарцIилан чин ачух хьа-на: налугьуди ада ракъини вичи хьиз нур гузвай.
— За ваз, зи хва, ирид калин нек иридра ирид хипен некIедик какадарна, гуда. За ваз, зи хва, гьар юкъуз са бугъа тукIвада. За ваз, зи хва, зи къаридив пуд акадинни пуд тIанурдин фу чраз тада, гьакьван ваз гуда. Мадни тух тахьайтIа, гьа и ви рикIиз кIани затIар ви вилик къведа! Чна вун гьа ваз кIандайвал хуьда. Рази яни?
— АкI ятIа, зун рази я,—лагьана аялди.
— Хъша, зи хва, захъ галаз кIвализ. КьецIила къекъуьн айиб я. Гьайванрални чими кIуртар ала, вазни чна са кутугай алух цвада...
Няниз кIвале къаридихъ галаз меслятна, чубан БарцIила лагьана:
— И аял заз чуьлдай жагъана. Идахъ тIвар авач. Им яраб цуькведилай аватай квак ятIа, цаву гадарай тIветI ятIа, чиликай хкечIай шар ятIа,— заз чидач. Гагь им чуьлда пайда жедай, гагьни им ваз дагъларай аквадай. Мадни, чилик хъфейди хьиз, квахьдай. Заз акур аламатдихъ кьадар авач, кIалуб авач!
— Белки ам жин ятIа, чан къужа?—тIуб пIузаррив агудна къариди, кичIе хьана, зур-зун акатна.
— Жин тиртIа, адан дабанар вилик жедай хьи. Идан кIвачер дуьзбур я,—жаваб гана къужади.
— Бес ам вуч хьуй?
— Вуч кIандатIа, гьам хьуй, къари. Гьар тьикI ятIани им чаз гъуцари гайи аял я. Ша чна адал Шарвили тIвар эцигин?!.
Шарвили хвавиле кьабулун
Рубрика
Добавить комментарий