Шак гъизвай цlарар

Жуваз адет хьанвайвал хайи ч1алал акъатзавай газет-журнал к1елдайла за гъалат1ар яз гьисабзавай, ва я шаклу хьайи гафарин, келимайрин к1аникай яру рангунин ручкадалди ц1арар ч1угвада ва абур хуьда. Ахпа мажал,мумкинвал хьайи йикъарикай са къуз элкъвена абурал хкведа мад сеферда к1ел хъийида.

Ингье и сефердани «ЛГ»-дин 2021- йисан 22 апрельдин 16-нумрадин 5-чиниз са вил хъяна ва жуван фикирар лугьун,кхьин кьет1на. И чина вич 1771-1851-йисара яшамиш хьайи шаир ва алим Рухун Алидикай Мерд Алиди, арифдардин ирсиникай кхьенвай «Ам гимичи я…» макъала, ва адан шиирар ава. Ана ганвай муьжуьд шиирдикай кьве шиирдал зи яру рангунин къелемди к1валахнава. Яни за чпин дуьзвилел, автординбур хьунал шак гъизвай ц1арар туьк1уьр хъувунвай кьве шиир:»Фена» ва «Гьинава жал?» И шииррин газетда ганвай вариантрин ц1арара авай гафарин чкаяр дегиш хьанвайди аквазва, гьа и кар себеб яз а ц1арар дуьз рифмада гьат тийизвайди аквазва.

Фена

(газетда чапнавай жуьре)

Зун айвандал ацукьнавай,
Зи виликай суна фена.
Дурнади хьиз кьуна тик кьил,
Са назлу яр,бала фена.
Акур ч1авуз ч1улав вилер,
Гьарнихъ катна рик1ин дердер,
Дамахдивди къачуз камар,
Таза къветрен п1арла фена.
Малаикар жедир гьейран,
Акунайт1а а гуьзел чан,
Дагъда битмиш хьайи емиш,
Дад тагана катна фена.
Али тербет це вилериз,
Текъведайла зат1 гъилериз,
Ви рех янавай чуру акваз,
Суна ви чан кана фена.

Шиирдин ц1арара авай гафар чпин чкайрал эхцигайдалай гуьгъуьниз:

Фена.

Ацукьнавай зун айвандик,
Зи виликай суна фена.
Дурнади хьиз кьил кьуна тик ,
Са назлу яр,бала фена.
Акур ч1авуз ч1улав вилер,
Гьарнихъ катна рик1ин дердер,
Дамахдивди авуна хъвер,
Таза къветрен п1арла фена.
Малаикар жедир гьейран,
Акунайт1а а гуьзел чан,
Дагъдай уьтмиш хьайи жейран,
Дад тагана катна фена.
Али ,тербет це вилериз,
Текъведайла зат1 гъилериз,
Ви рех янавай ц1велериз.
Суна ви чан кана фена.

«Гьинава жал ?» шиирдин сад лагьай бенд:

Бади, саба, дад я ваз са хабар це,
Рик1из умуд,зи гуьзел яр гьинава жал !
Ц1ай къекъвезва зи жигерда, тади (а)я,
Закай яргъаз хьайи дидар гьинава жал !

Къачувин чна и бендинин сад лагьай ц1ар: «Бади, саба…».

И ц1арц1ин манадин гъавурда са жуьрени акьазвач. Чи ч1ала ст1ун авачир гафар арифдар Рухун Алиди гьинай къачуна? Гафарин чкаяр дегиш хьанвайди айнаяр алук1 тавунани чир жезва.

Какахьнавай гафар чпин талукь чкайрал эхцигайла ик1 жезва :

Садра са хабар це, дад бидади я,
Рик1из умуд,зи гуьзел яр гьинава жал !
Ц1ай къекъвезва зи жигерда, тади (а)я,
Закай яргъаз хьайи дидар гьинава жал !

Са Рухун Алидин ваъ, вилик девиррин гзаф авторрин ч1алар чал мецерай мецериз, сиверай сивериз физ агакьна. Къейд авуна к1анда хьи абур гуьгъуьнай чарарал кхьин хъувурбурни савадлубур тушир.

Нетижада,алай девирда чапзавай, абурун шиирра шаклу ц1арарни пайда хьана.

Сейфудин Шагьпазов