ГьикI хуьда?..

Сифтени-сифте заз чи “Лезги газетдин” редакциядин коллективдиз чухсагъул лугьуз кIанзава, газетдин чинрал чIалаз талукьарнавай макъалайриз чка гунай. Чи халкьдик къалабулух кутазвай месэлаяр гзаф ава. Вири гъиле-гъил аваз гьялун четин я, амма са бязи теклифар захъни ава.

“Лезги газетда” чапнавай “Дидед чIал гьикI хуьда?” макъаладай аквазвайвал, бязи жегьил дидейри чпин аялрив “мама” лугьуз тазва. “Лезги чIал квез герек я?”, “лезги чIал Белиждин къекъуьндал кьван я”, ихьтин ва маса фикирарни арадал къвезва. Гьелбетда, чIал хуьнин карда сифтенисифте хайи хизанда, мектебда ва багъри ерийрал а чIалал рахунихъ еке метлеб ава. Чнани, мектебда кIелзавайла, лезги тарсариз са акьван фикир гудачир, я диде-бубади, я школада са артух истемишунарни ийидачир. Гьайиф къведай кар ам тир хьи, заз, мектеб, гуьгъуьнлай университет куьтягьайлани, чи лезги писателри, шаирри кхьенвай эсерар са артух чидачир.

ЧIалан тарсар гузвай муаллимдал кар ала: жува гузвай тарсарал аялрин рикI хьун муаллимдин устадвилелай аслу я. И кар заз Герейханован хуьруьн сад лагьай нумрадин школада кIвалахдайла тестикь хьана. Советрин девирда а школадиз гьар йисуз университетдин студентар практикадиз къведай, абурухъ чпин руководителар-муаллимарни жедай. Зи бейнидиз таъсир авур муаллимрикай сад за гьамиша гьуьрмет авур Гъалиб Садыкъи, муькуьди Мамед Яралиев тир. Аллагьди чпиз рагьметар гурай. Дугъриданни, а ксар чпин кеспидин устадар тир. Гъалиб Садыкъи себеб яз, заз чи лезги ашукьрин, шаиррин чIалар хуралай чизва. Мисал яз, Кь.Саидан, И.Режебан, Ашукь Суьйгуьнан, Е.Эминан ва Советрин девирдин шаиррин - С.Сулейманан, А.Фатахован, Х.Тагьиран ва маса шаиррин шиирарни чир хьана.

Чи райондин кьилиз Нариман Шамсудинович Абдулмуталибов атайдалай гуьгъуьниз аквадай хьтин дегишвилер хьанва, яни чи чIал мягькемарун патал ада, сифте нубатда, вичелай чешне къалуриз башламишна. Ам лап хъсандаказ гьам лезги, гьам урус чIаларал рахада, мектебрани чIалан месэлайриз дериндай фикир гузва. Гьайиф хьи, вири районра икI туш. Са кар мадни: Азербайжан пата яшамиш жезвай лезгияр Дербентдиз ва чи райондиз мукьвал-мукьвал мугьман жезва. Чахъ а патани лезги чIалахъ рикI кузвай инсанар авачиз туш, сагърай чеб вири. Куьне фикир ганатIа, чи райондин телевиденидай а патан лезгияр гьикьван гуьзелдаказ, фасагьатдаказ рахадатIа. Чи са бязи лезгийрикай Ахцегь, Кьурагь ва Кьасумхуьруьн нугъатар къаршида акъвазарзавайбурни тIимил туш. ИкI виже къведани?..

Гьуьрметлубур, ша чна, гъил-гъиле кьуна, вирида чи чIал хуьн!

Исмаил ТАГЬИРМИРЗОЕВ,
ЦIийи Макьарин юкьван школадин дидед чIалан муаллим
Лезги газет