Районда Дуьнядин Халкьарин Дидед ЧIаларин Йикъаз талукь мярекатар кьиле фена.
1999-йисан ноябрдин вацра кьиле фейи конфрансда Бангладешдин посолдин тIалабуналди UNESCO-ди 21-феврал Дуьнядин Халкьарин Дидед ЧIаларин Югъ хьиз къейд авунин гьакъинда къарар кьабулна. 2000-йисан февралдилай кьулухъ дуьняда и тарих сувар-Дуьнядин Халкьарин Дидед ЧIаларин Югъ кьиле физва.
ЧIаларин ва културайрин тафаватвал, рангбарангвал, дуьнядин винел терг хьунин кичIевал авай чIалар хуьн, абурун къайгъуда амукьун макьсаддалди гьар йисуз къейд ийизвай и суварин юкъуз, гьар са халкьдиз вичин хайи чIал хуьнин, адалди дамахунин ва ам вилик тухунин ихтиярар авайди гьар сеферда чи рикIел хкизва.
И кар алай йикъаз талукь яз 21-февралдиз чи райондани са цIиргъ мярекатар кьиле фена. Абурукай лап гурлуди райондин аялрин харусенятдин мектебда тешкил хьна.
Мярекатдал рахай райондин оброзованиедин отделдин зеведиш Нифтали Ферзалиева дидед чIаларин йикъан тарихдикай суьгьбетна, акьалтзавай несилри милли адетриз, руьгьдин ивирриз датIана кьетIен фикир гунин важиблувал къейдна.
Чи уьлкведа цIудралди халкьди уьмуьрзавайди, конституцияда абурун виридаз сад хьтин ихтиярар ганвайди, милли чIаларални кIел-рахун паталди кьулай шартIар, мярекатар тухунин мумкинвилер туькIуьрнавайди дикъетдив агакьарай докладчиди абурукай мадни гегьенш менфят къачун герек тирди лагьана.
-ЧIал, инсанрин арада авсият хуьн, гьар са халкьди вичин адетар, милли ирс хуьн ва ам вилик тухунин карда са куьнални эвез тежер са нямет я.-лагьана ада ва чи умуммилли лидер Гьейдер Алиеван гафар рикIел хкана: “Халкьдикай халкь, миллетдикай миллет ийизвайди адан дидед чIал я!”
Бес кIелзавайбуруз чи девлетдин ва хайи чIалар гьи дережада чизва?
Отделдин зеведишди сегьнедиз алатай йисуз кьиле фейи "Литература чидайбур" республикадин конкурсдин гъалибриз эверна. Шегьердин 1-нумрадин мектебдай Айтен Исаевади, 6-нумрадин мектебдай Алгаит Абдуллаева, Лечетрин мектебдай Фидан Селимовади, Яргундилай Элмира Феремезовади, Киригай Алиде Талибовади, Хьилерин мектебрай Чичек Гьусейнова ва Элза Муьршуьдовади диплом ва савкьватар къачуна. (Кьилеллай шикил).
Гуьгъуьналлаз сегьне гъвечIи талантрин ихтиярдиз гана. Абуру Азербайжан, лезги, урус ва маса чIаларал шиирар кIелна, манияр лагьана, чара-чара тамашайрикай чIукар къалурна.
***
Хайи чIал инсан паталди гьикьванни азиз, гьикьванни масан я! Алимри гьисабунрив, дуьняда 4 агъзурдив агакьна чIал ава. Ахьтин чIалар ава хьи, абурал миллионралди инсанар рахазва, ахьтинбурни ава хьи, абурукай лап кьадардиз са аъзурдилай тIимил тир халкьари менфят къачузва. Бязи чIаларал литература лап вилик фенва, бязи чIалариз лагьайтIа, гьич кхьинарни авач.
Чун хуьзвайди чи чIал я,
Четин, гъам квай чIавара.
Эгер чIал чи квахьайтIа,
Халкьни квахьда цаварал.
И месэлайрикай КцIарин Меркездин Ктабханадин кIелдай залда кьиле фейи Дуьнядин Халкьарин Дидед ЧIаларин Йикъаз талукь мярекатдин иштиракчияр рахана.
Ктабханадин ва райондин дияр чирдай музейдин коллективрин тешкилатчивилелди кьил кьур кIватIалда шегьердин мектебрин аялри, ктабханадин актив кIелзавайбуру, музейдин кIвалахдарри иштиракзавай.
Сифте "Дидед чIал хуьн ва яшатмишин" темада доклад авур ктабханадин аялрин отделдин зеведиш Суьдабе Багъиевади Азербайжандин Конституцияда республикада яшамишзавай вири халкьариз чпин дидед чIалакай менфят къачудай, яратмишунралди машгъул жедай сад хьтин ихтиярар ганвайди къейдна.
Райондин дияр чирдай музейдин директор Хатире Нагъибеговади чIал миллетдин, инсанрин жемиятдин виридалайни багьа девлет тирди, гьар са халкьдивай вичин тарих, адетар, фольклор, меденият хуьз хьун ва абур къвезмай сихилрив агакьариз хьун чIалахъ галаз алакъалу тирди дикъетдив агакьарна.
Мярекатдал шегьердин 1-нумрадин мектебдин аялри Ватандиз, дидейриз, хайи чIалаз талукь шиирар кIелна, арифдаррин мисалар чешне гъана.
“КцIар” газет
Добавить комментарий