“Ватанпересвал гафуналди ваъ, кардалди субутна кIанда” — лагьанай урусрин литературадин чIехи критик В.Г.Белинскийди. Керчек гафар я. Шукур хьурай Аллагьдиз, чеб халис ватанпересар тирди краралди тестикьарзавай кьегьалар Лезги чилел гзаф ала. Абур чи халкьдин тIвар, ад, гьуьндуьр мадни виниз акъудиз алахъзава. Ихьтинбурукай сад Махачкъалада кьиле физвай лезгийрин саки гьар са мярекатда иштиракзавай алим Агьмедхан Сражидинович Сражидинов я.
1979-йисуз Дагъустандин госпединститутдин филологиядин факультет акьалтIарай ада вичин уьмуьр илимдихъ галаз алакъалу авуна: Москвадин В.И.Ленинан тIварунихъ галай государственный педагогический институтда аспирантурада кIелна.
Мегьарамдхуьруьн райондин Азадогъли хуьре чIехи хьайи Агьмедханакай СССР-дин тIвар-ван авай алим, машгьур лингвист Алексей Федорович Лосеван сухта хьана. Адан гъилик чирвилер къачур йисар Агьмедхан муаллимди вичин илимдин рехъ паталди виридалайни бегьерлубур яз гьисабзава.
Лосева рикIе чIехи кукIушрихъ ялзавай къаст авай дагъвидиз илимдин сирер ачухна, грекрин ва латин чIаларай дерин чирвилер гана.
Аспирантура акьалтIарай 1988-йисуз ДГПИ-дин сифтегьан классрин муаллимар гьазурдай факультетда урус чIалан кафедрада кIвалахал акъвазай Агьмедхан Сражидинович течир кас и вузда бажагьат ава. Лезги студентрин арада ам халис ватанперес хьиз машгьур я. Вичивай куьмек тIалабзавай гьар са студентдиз ада гъил яргъи ийизва, абуруз насигьатар гузва, меслятар къалурзава.
Иллаки тербиядиз кьетIен фикир гузва. Ам гележегдин муаллимрик ватанпересвилин, инсанпересвилин ерияр кутаз алахъзава, абуруз Дагъустандин тарихда гел тунвай векилрилай чешне къачуниз эвер гузва.
Агьмедхан Сражидиновичан илимдин итижрикай рахайтIа, ада чIалан къурулушда фонетикадиз талукь месэлаяр ахтармишзава. И хиляй адан гъиликай хкатнавай кIвалахар илимдин кIватIалра, журналра гьатнава. Ада “Сифтегьан классра гафар чирдайла сесеринни гьарфарин жигьетдай анализ тухун” пособие гьазурнава. Ам гьелелиг чапдай акъатнавач.
Алай вахтунда Агьмедхан Сражидиновича Махачкъаладин хсуси мектебрикай сана муаллимрин тежрибадизни пешекарвилиз къимет гудай эксперт яз кIвалахзава.
Къейд ийин хьи, Агьмедхан муаллим “Лезги газетдин” вафалу амадагрикайни сад я. Ара-ара газетдиз адан макъалаярни акъатзава. Агьмедхан Сражидиновичаз Аллагьди яратмишдай пай ганва. Азад вахтунда ам шиирар кхьинал машгъул жезва. Адан къелемдикай шииррин “Муьгьуьббатдин лувараллаз” тIвар алай кIватIал хкатнава.
— Чун, лезгияр, къадим тарих авай халкь я, — лугьузва Агьмедхан Сражидиновича. — Чи Ватан мадни авадан хьун патал къуватар садна, чна чи хуьрер, районар патал кIвалахна кIанда. Аллагьди инсанриз гьар жуьредин алакьунар гузва. Спортсмен — спортда, манидар — культурада, муаллим ватанпересар тербияламишунин карда… агалкьунар къазанмишиз, халкьдин тIвар машгьуриз алахъун лазим я. ИкI хьайила чун генани къуватлу жеда, — ачухарзава вичин фикирар ада.
Мукьвара Агьмедхан муаллимди вичин 65 йисан юбилей къейдзава. Чаз чIалан къадир авай, хайи халкьдихъ рикI кузвай ватанпересдихъ чандин сагъвал, кIвалахдин рекье мадни чIехи агалкьунар хьана кIанзава.
Мегьамед Ибрагьимов
"Лезги газет"
Добавить комментарий