Чи чIехи алим Гьажибег Гьажибеговал къведалди хайи чIалан женгчи хьиз вири Дагъустандиз сейли хьайи Алкьадар Абдул Къадир Советрин девирда и республикада сифте яз пуд чIалал - лезги, урус ва туьрк чIаларал элифба ктабар кхьей педагог я. Са вахтунда ада Петровскдин (гилан Магьачкъаладин) урус-мусурман мектебдин директорвиле, гуьгъуьнлай 1931-йисалди Дагъустандин Маарифдин Халкьдин Комиссариатда жавабдар къуллугъдал кIвалахнай. Са шумуд йисуз ина кIвалахайдалай кьулухъ ада гуьгьуьллудаказ и везифадилай гъил къачунай ва вичин хайи хуьруьз хъфена аялриз лезги ва урус чIалан тарсар ганай.
1928-йисуз Алкьадар Абдул Къадира Магьачкъалада «ЦIийи лезги илифарни сифте кIелдай ктаб» тIвар ганвай учебник, 1934-йисуз «Букварь» чапдай акъуднай. И чIалан женгчиди 1944-йисуз вичин дуьнья дегишарайдалай кьулухъ, 1945-йисуз адан сифтегьан мектебра кIелзавай аялар патал «Букварь» ктаб акъатнай. Абдул Къадира гьакIни чи машгьур чIалан алим Мегьамед Гьажибеговахъ галаз санал кьве учебник кхьенай. Сад лагьай синифдин аялар патал кхьей ктаб 1957-йисуз Магьачкъалада чап хьанай.
Алкьадар Абдул Къадира сифте яз лезги хрестоматия патал цIудралди шиирар кхьенай. Алатай асирдин 30-йисара адан «Кьуьд», «Аялар», «КIела» ва маса шиирар лезги аялриз хуралай чидай. Ада гьакIни сифтегьан мектебра лезги чIалан тарсар гузвай муаллимар патал са шумуд методикадин ктаб кхьенай.
Айнур БАЙБУЛАТОВА
"САМУР" газет
Добавить комментарий