Гъуьлягъдин минет

И мукьварал сифте эверай гьай, яргъи авур гъил тир зи къуншидингададин мехъер хьана. Мехъерик иштирак авунатIани, абуру чаз,къавумар илифарзава лугьуз, са 4-5 йикъалай кIвализни эверна.Мублагь столдихъ гьич тахьайтIа са 10-15 кас кьван ацукьнавай. Саарадилай тамадади гададин чIехи эмедиз гаф гана.- Гьуьрметлу мугьманар, гьуьрметлу мукьва-кьилияр, гьуьрметлу къа-вумар, гьуьрметлу хтулдин кIвализ аватнавай рагъ, элкъвена ам сусахъ.Зи тост, заз са ихьтин агьвалатдилай башламишиз кIанзава.Вилик заманада кьве жегьил, арада чIехи муьгьуьббат аваз, эвлен-миш хьаналдай. КIвалин-къан, гъуьлуьн къадир авай, кIвале хьайи ихти-лат къецел акъуд тийидай, вири вичин къене хуьдай свас ялдай. ВирикIвалин дердияр адан хиве авай, кьуьзуь диде-бубадихъ ам аялрихъ хьизгелкъвезвай. Вуч авуртIани гъуьл рази жедачалдай. Са гьихьтин, са вуч-тин хьайитIани багьна жагъурна, кIвале къал твадалдай.Са юкъуз акьуллу суса гъуьлуьз лагьана: “Заз са ихьтин тIалабун ава,вацра са юкъуз, зун и кIвалин дердийрикай азад ая. За ваз вуч кIандатIаниийида”. “Хъсан я”, - лагьана гъуьлуь. Тайинарнавай юкъуз экуьнахъ фадкъарагъна фена свас. Няниз хтана. Хуьруьн къене адаз фидай чка ава-чирди гъуьлуьз чизвай. Меслят хьанвайвал, ада сусавай вун гьиниз фен-вай, гьинай хтана - са келимани хабар кьунач. Я диде-бубадини чуькьниавунач.Кьвед лагьай вацрани фена свас экуьнахъ фад. Няниз хтана.Пуд лагьай вацра свас фидай югъ мукьвал хьайила, гадади чинебаам гьиниз физватIа, гьинай хквезватIа, гуьзетун меслятна.Экуьнахъ къарагъна фена свас тамуз. Кьакьан тарар, къалин кул-кусар авай чкадал акъвазна. Ам гъуьлягъдиз элкъвена, тарал аруш хьана.Башламишна ада инсандин чIалалди минетиз. “Тарар, тамар, кул-кусар,заз зи рикIе авайди садазни ахъайиз, зи гъуьл, хизан масабуруз маса гузкIанзавач. Вучиз ам зал рази туштIа, вучиз ам гьахъ алазни, алачизникуьлуь-шуьлуьйра, итIи-битIийра экъвезватIа, зи кьил акъатзавач. Гьави-ляй масабуруз зи ван тахьурай, зи хизандикай чIуру фикирар тавурайлагьана, за квез ахъайзава зи рикIин сир”. Нянихъ гъуьлягъ инсандизэлкъуьн хъувуна, кIвализ хтана.Гъуьлягъди авур ихтилатрин ван чинеба гуьзетзавай гададиз хьана.Гьанлай кьулухъ мад ада сусан хатур хун хъувунач лугьуда.Тост куьтягь хьайила суса эмедивай жузуна: - Куьне ихьтин ихтилат-тост заз вучиз лугьузва?!- Вучиз лагьайтIа, чан свас, чи тухумдин итимар вири векъи къилихдин-бур я. Чна кIвализ - кIвал, гъуьлуьз - гъуьл лугьуз яшамиш жезва. КIвалехьайиди къецел акъудзавач. Я чи тухумдик гъуьлуькай хтай дишегьлиниквайди туш, паб рахкурай итимни. Гьавиляй квезни лугьузва: кьегьалархьиз яшамиш хьухь, сада-садан хатур хамир, диде-бубадин гьуьрметхуьх. Квез яргъи, бахтлу уьмуьрар хьурай!

Зара ФЕЙЗУЛЛАЕВА
Лезги газет