И йикъара Россиядин илимрин академиядин Дагъустандин илимрин центрадин чIаланни, литературадинни искусстводин Институтда филологиядин илимрин доктор Унейзат Азизовна МЕЙЛАНОВАДИН 90 йисан юбилейдиз талукьарнавай илимдин сессия кьиле фена.
Сессия ИЯЛИ-дин директор М.И.МЕГЬАМЕДОВА сифте гаф рахунилай ачухна:
- Унейзат Азизовна Мейланова чIаларин илимда ва чи республикадин общественный уьмуьрдани зурба гел тунвай алимрикай сад я. Ам чи республикада илимрин докторвилин тIварцIиз лайихлу хьайи сад лагьай дишегьли я, - лагьана ада. 1952-йисуз ада СССР-дин АН-дин чIаларин Институтда “Лезги чIалан падежрин морфологиядинни синтаксисдин характеристика” темадай кандидатвилин ва 1965-йисуз Гуржистан ССР-дин чIаларин Институтда лезги чIалан диалектологиядай докторвилин диссертацияр хвена.
1947-йисалай та вичин уьмуьрдин эхиримжи йисалди ада чи Институтда зегьмет чIугуна. Алимринни диссертационный советдин член тир адан гъиликай гележегдин гзаф кьадар алимарни хкатна.
У.Мейланова кьуд монографиядин ва кьве вишелай артух макъалайрин автор я. Адан регьбервилик кваз лезги чIалан сад лагьай академический грамматика, орфографиядин ва урус чIаланни лезги чIалан словарар гьазурна. Ам 7-класс патал лезги чIалан учебникдин соавтор я. Алимдин регьбервилик кваз гзаф кьадар илимдинни ахтармишунрин экспедицияр тешкилна, адакай Вирисоюздин, Виридуьньядин, гьакI чкадин илимдин хейлин конференцийрин активный иштиракчини хьана.
Илимдин кIвалахдихъ галаз санал Унейзат Азизовнади республикадин общественный уьмуьрдани иштиракзавай. Ам советрин дишегьлийрин Комитетдин, Африкадинни Азиядин уьлквейрин садвилин Советрин Комитетдин, ислягьвал хуьнин рекьяй Дагъустандин комитетдин член хьана, КПСС-дин Дагъустандин обкомдин штатдик квачир лектор тир ва хейлин йисара республикадин “Дагъви дишегьли” тIвар алай телевиденидин журналдиз регьбервал гана.
Адан илимдин кIвалахрал республикадин гзаф миллетрин алимар чIехи хьана, - къейдна М.Мегьамедова. Адалай кьулухъ “У.Мейлановадин уьмуьр ва яратмишунар” темадай доклад гваз Институтдин илимдин кьилин къуллугъчи, илимрин доктор Ф.А. ГЪАНИЕВА экъечIна:
- Унейзат Азизовна Мейланова 1925-йисан 1майдиз Кьасумхуьруьн райондин (гилан Сулейман-Стальский район) Кьасумхуьрел дидедиз хьана. Мейлановрин вад хцикай Унейзатан буба Абдулазиз виридалайни гъвечIиди тир. Сифте Абдулазиза реальный училище акьалтIарна, гуьгъуьнлай Ленинграддин финансрин кьилин курсар куьтягьна. Ада яргъал йисара финансрин органра къуллугъна. Унейзат Азизовнадин диде Сейранханум гзаф секин, къени къилихрин, камаллу дишегьли тир. Адаз вичин хайиди тир лезги чIал гзаф кIандай ва са кьадар мисалар, мискIалар, махар, шиирар хуралай чидай. Гележегдин алим хьун кьисметнавай Унейзатаз хайи чIал диде Сейранханума кIанарнай. Унейзат Мейлановадиз лап хъсандиз хайи чIал чир хьунилай гъейри, къумукь чIални чидай. Абурун хизанда кьуд аял авай, кьве хвани кьве руш. Унейзат хизанда аялрикай чIехиди тир. Лугьун лазим я, Мейлановрин тухум екеди я ва абурун арадай гзаф кьадар машгьур ксар - алимар, духтурар, муаллимар, эцигунрин устIарар - са кьадар пешекарар акъатнава.
Махачкъаладиз Унейзат Азизовнадин хизан адан кьве йис тамам хьайила куьч хьана. Махачкъаладин 1-нумрадин школа акьалтIарайдалай кьулухъ ам СтIал Сулейманан тIварунихъ галай педагогвилин институтдин филологиядин факультетдик экечIна. Адан студентвилин йисар Ватандин ЧIехи дяведин йисарал гьалтна ва Унейзат Азизовнади вичин курсуна кIелзавай юлдашрихъ галаз санал а вахтара далу пата, зегьметдин фронтда иштиракна. Хирер хьанвай аскеррихъ госпиталра гелкъвезвай, абуруз чпин иви гузвай, ракьун рекьерал къаравулвалзавай, сенгерар эгъуьниз куьмек гузвай ва икI мад. КIелзавай йисара ада курсуна сад лагьайди яз Сталинан стипендия къачуна.
Ф.Гъаниевади Унейзат Мейлановади Институтда кIвалахай йисарни рикIел хкана. Адан зегьметдиз ва илимдин кIвалахриз гьукуматди ганвай лайихлу къиметдикай лагьана.
Кьилдин докладар гваз сессиядал РАН-дин ДНЦ-дин ИЯЛИ-дин профессорар - М.Ш.ХАЛИЛОВ, И.Х.АБДУЛЛАЕВ, Дагъустандин госуниверситетдин Дагъустандин чIаларин кафедрадин заведующий, профессор, филологиядин илимдин доктор С.М.МАГЬМУДОВА, филологиядин илимрин докторар, профессорар тир К.Р.КЕРИМОВ, И.И.ЭФЕНДИЕВ, филологиядин илимрин кандидат, Тахо-Годидин тIварунихъ галай педагогикадин институтдин хайи чIаларин сектордин заведующий Х.С.ВАКИЛОВ рахана. Абуру вирида У.Мейлановади Дагъустандин чIаларин илимда тур зурба гелер ва адан агалкьунар къейдна, ам хуш, чими келимайралди рикIел хкана.
Жамиля ГЬАСАНОВА
Лезги газет
Добавить комментарий