2014 йисан октябрдин вацра лезгийрин машгьур шаир, публицист, драматург, таржумачи Ибрагьим ГЬУЬСЕЙНОВ рагьметдиз фена. Ам чи арада амачиз акваз-такваз са йис алатнава. Аллагьди дуьнья гьакI яратмишнава: садбур хъфизва, масабур къвезва. И тегьерда инсаниятдин уьмуьрни давам жезва. Амма вирибурувай, чеб и дуьньядай хъфейдалай кьулухъ, халкьдин рикIе эбеди яз тIвар таз жезвач. Ибрагьим Гьуьсейновакай рахайтIа, рагьметлу шаирди вичиз лезги халкьдин рикIе гьамишалугъ яз гуьмбет хкажнава: ялавлу шиирралди, камаллу насигьатралди, къени къилихралди, акьалтIай бажарагъдалди... Вичин уьмуьрдин эхиримжи йикъалди ада яратмишунрин рекье бегьерлудаказ зегьмет чIугуна. Адан къелемдикай цIудралди ктабар, очеркар, критикадинни публицистикадин макъалаяр хкатна. Шаирдин эсерар Дагъустандин халкьарин ва урус чIалариз таржума авунва. Лезги шииратда ада кIвенкIвечи чкайрикай сад кьазва. Ибрагьим Гьуьсейнован яратмишунрин алем таъсирлу лирикадалди, цIийи темайралдини месэлайралди, жанрайралдини строфический композициядин кIалубралди, фасагьат чIалалди девлетлу я. Ибрагьим Гьуьсейнова лезги культура ва шиират виликди тухунин рекье къалурнавай лайихлувилерикай 1997йисан 14-февралдиз “Лезги газетдиз” акъатай “Шаирдин девлет” тIвар алай макъалада гегьеншдиз суьгьбетзава. Адан автор Касбуба Азизханова шаирдин яратмишунрин тайин са девирдиз анализ ганвачтIани, Ибрагьим Гьуьсейнован общественный кIвалахрикай, гражданвилин везифайрикай, адан инсанвилин ерийрикай керчекдиз раханва. Авторди къейдзавайвал, чIалан устадди жегьил шаирриз куьмекар гузвай, мукьвал-мукьвал Лезгистандин хуьрериз мугьман жезвай, чкадин агьалийрихъ галаз гуьрушмиш жезвай, абуруз вичин ва маса шаиррин эсерар кIелзавай, лезги шииратдин агалкьунрикай суьгьбетзавай... Ибрагьим Гьуьсейнов 1935-йисуз Сулейман-Стальский райондин Алкьвадрин хуьре дидедиз хьана. Хуьруьн юкьван мектеб акьалтIарай жегьил ДГУ-дин филологиядин факультетдик экечIна. Кьилин образование къачурдалай кьулухъ ада са йисуз хайи хуьруьн юкьван мектебда урус ва лезги чIаларин муаллим яз кIвалахна. 1960-1962-йисара Советрин Армиядин жергейра къуллугъна. Гуьгъуьнлай ада жуьреба-жуьре йисара лезги чIалал акъатзавай “Дуствал” альманахдин, Даградиокомитетда литературадин передачайрин редактордин ва лезги вещанидин старший редактордин везифаяр тамамарна. 1951-йисалай вичин эсерар чапдиз акъудиз гатIунай И.Гьуьсейнов 1960-йисуз СССР-дин писателрин Союздиз кьабулна. Ибрагьим Гьуьсейнован яратмишунрикай хейлин алимри, критикри чпин фикирар лагьанва, макъалаяр кхьенва. Кьилди къачуртIа, абурун жергейра филологиядин илимрин доктор Рагьимхан Кельбеханов, ДГУ-дин профессор Гьажи Гашаров, педагогикадин илимрин кандидат Исламудин Гьуьсейнов, филологиядин илимрин кандидат Халидин Эльдаров, филологиядин илимрин доктор Гуьльнара Темирханова, Дагъустандин халкьдин шаирар тир Расул Гьамзатов, Шагь-Эмир Мурадов ва хейлин масабур ава. Амма шаирдин яратмишунриз гегьенш анализ Мадина Кельбехановадин 1999-йисуз чапдай акъатнавай “Ибрагьим Гьуьсейнован лирика” диссертацияда ганва. Са шумуд кьиликай ибарат и кIвалахда алимди шаирди арадал гъанвай образар, шиирра къарагъарнавай месэлаяр, лирика, сатира, композициядин кьетIенвилер ва маса терефар ахтармишнава. Ибрагьим Гьуьсейнов вичин уьмуьрда гьамиша халкьдин тереф хвейи, писни-хъсан чинал лугьудай, Лезгистан вири патарихъай виликди финихъ тамарзлу чIехи ватанперес тир. Аллагьдин патай ганвай кьетIен бажарагъдикай менфят къачуна, ада шиирралди, СтIал Сулеймана хьиз, девирдин гьахъсузвилер, нукьсанар русвагьнай, дагъвийриз инсанвилин ерияр гьамиша вине кьуниз эвер ганай. Асирар къвез алатда. ГьикI лезги литературадин классикар тир Етим Эминни Кьуьчхуьр Саид халкьдин рикIе аматIа, Ибрагьим Гьуьсейнован тIварни несилрин мецел жеда.
Лезги газет
Литературадин отдел
Добавить комментарий